سلول‌درمانی به عنوان یکی از روش‌های نوین و مؤثر برای درمان بیماری پیوند علیه میزبان (Graft-versus-Host Disease – GVHD) مورد استفاده قرار می‌گیرد. GVHD یک عارضه جدی است که ممکن است پس از پیوند سلول‌های بنیادی خونساز (HSCT) رخ دهد، زمانی که سلول‌های ایمنی اهداکننده به بافت‌های بدن گیرنده حمله می‌کنند.
GVHD چیست ؟
GVHD به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: حاد (Acute) و مزمن (Chronic). نوع حاد GVHD معمولاً در عرض ۱۰۰ روز اول پس از پیوند رخ می‌دهد و می‌تواند اعضای مختلفی از بدن مانند پوست، کبد و دستگاه گوارش را تحت تأثیر قرار دهد. علائم GVHD حاد ممکن است شامل بثورات پوستی، زردی (یرقان) و اسهال شدید باشد. نوع مزمن GVHD می‌تواند پس از ۱۰۰ روز اول پیوند بروز کند و شبیه به بیماری‌های خودایمنی مزمن است که ممکن است پوست، دهان، چشم‌ها، ریه‌ها، کبد، دستگاه گوارش و سایر اعضا را درگیر کند.
مدیریت GVHD شامل استفاده از داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی برای کاهش پاسخ ایمنی علیه بافت‌های بدن است. با این حال، این درمان‌ها می‌توانند عوارض جانبی جدی داشته باشند و همیشه مؤثر نیستند. از این رو، روش‌های نوین مانند سلول‌درمانی با استفاده از سلول‌های بنیادی مزانشیمی به عنوان یک راهکار نویدبخش مطرح شده‌اند. این روش‌ها با تنظیم سیستم ایمنی و کاهش التهاب می‌توانند به مدیریت و درمان GVHD کمک کنند و بهبود قابل توجهی در علائم و کیفیت زندگی بیماران ایجاد کنند.
مکانیسم‌های اثرگذاری سلول‌درمانی در GVHD
سلول‌های بنیادی مزانشیمی (Mesenchymal Stem Cells – MSC) به دلیل خواص ضد التهابی و تنظیم‌کنندگی سیستم ایمنی، می‌توانند در مدیریت و درمان GVHD نقش مهمی ایفا کنند. در ادامه به توضیح مکانیسم‌های اثرگذاری سلول‌درمانی در GVHD پرداخته می‌شود:
- خواص ضد التهابی:
- MSCها می‌توانند تولید سیتوکین‌های التهابی را کاهش داده و پاسخ‌های التهابی بدن را تنظیم کنند. این ویژگی به کاهش التهاب و آسیب بافتی ناشی از GVHD کمک میکند.
- تنظیم سیستم ایمنی:
- MSCها می‌توانند فعالیت سلول‌های ایمنی مهاجم را مهار کنند و تعادل بین پاسخ‌های ایمنی بدن را برقرار سازند. این خاصیت به کاهش حملات ایمنی به بافت‌های سالم گیرنده کمک میکند.
- ترمیم و بازسازی بافت:
- MSCها توانایی تمایز به انواع مختلف سلول‌ها را دارند و می‌توانند به بازسازی و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده ناشی از GVHD کمک کنند.
فرآیند سلول‌درمانی در GVHD
درمان GVHD با استفاده از سلول‌های بنیادی مزانشیمی تحت نظر پزشکان متخصص و با توجه به شرایط بیمار انجام می‌شود. فرآیند کلی شامل استخراج سلول‌های بنیادی از منابع مختلف (مانند بافت چربی یا مغز استخوان)، تکثیر آنها در شرایط آزمایشگاهی و تزریق به بدن بیمار است. این درمان می‌تواند به صورت تزریقات داخل وریدی انجام شود تا سلول‌های بنیادی به مناطق آسیب‌دیده دسترسی پیدا کنند و تاثیرات درمانی خود را اعمال کنند. مرکز HIG به عنوان مرکز تخصصی سلول درمانی فرایند درمان GVHD توسط سلول های بنیادی و فراورده های سلولی را به مراجعین عزیز ارائه میکند.
سلول‌درمانی با استفاده از سلول‌های بنیادی مزانشیمی به عنوان یک روش نوین و مؤثر برای درمان GVHD، می‌تواند به کاهش التهاب، تنظیم سیستم ایمنی و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده کمک کند. این روش با بهره‌گیری از خواص بی‌نظیر سلول‌های بنیادی، امید جدیدی برای بیماران مبتلا به GVHD فراهم کرده است و می‌تواند بهبود قابل توجهی در علائم و کیفیت زندگی آنها ایجاد کند. مشاوره با پزشک متخصص برای تعیین مناسب‌ترین روش درمانی و ارزیابی دقیق شرایط فردی ضروری است.
بدون دیدگاه